Arama Kurtarma Derneği (Kısa adı: AKUT), mağara, dağ gibi ulaşılması zor olabilecek yerlerde veya doğal afetlerde kaybolanların aranması ve bu koşullarda kaza geçirenlerin kurtarılması için etkinlik gösteren bir dernektir. Türkiye'nin arama kurtarma konusunda gönüllü ilk sivil toplum örgütü olan dernek, 1996 yılında kurulmuştur ve gönüllülük ilkesi ile faaliyet göstermektedir.
Derneğin 15. yıl logosu (2011)
Türkiye'de, özellikle dağcılık sporunda kaza geçiren veya kaybolanların arama ve kurtarılmaları konusunda uzmanlaşmış bir kurumun bulunmamasından kaynaklanan boşluğun doldurulması, derneğin kuruluş amacıdır. 1994 yılında yaşanan bir dağ kazasının ardından,[1] Ali Nasuh Mahruki'nin önemli çabaları ile bir araya gelen gönüllü dağcıların oluşturduğu bu topluluk, ilk kez 1995 yılı Aralık ayında Uludağ, Keşiştepe'de yapılan bir arama kurtarma operasyonunda AKUT adını kullanmış ve yoğun sis, dondurucu soğuk ve kar yağışına rağmen mahsur kalan kişiler kurtarılmıştır.
Dernek, 1997 yılından itibaren kuruluş amacının yanında diğer doğal afetlerde de arama kurtarma çalışmalarına katılmaya başlamıştır. 15 Ocak 1999 tarihinde, Bakanlar Kurulu tarafından "kamu yararına çalışan dernek" statüsü verilmiştir.[2]Türkiye'nin tam anlamıyla AKUT ile tanışması, 1999 Gölcük Depremi sonrasında olmuştur.
AKUT 1999 yılında; Birleşmiş Milletler'in arama kurtarma organizasyonu olan INSARAG'a üye olmuş, 2011 yılında INSARAG gözetmenlerinin denetiminde İstanbul'da yapılan sınavı geçerek "Orta Ölçekli Arama Kurtarma Ekibi" ünvanını almıştır.[3][4] Ayrıca Uluslararası Kurtarma Köpekleri Organizasyonu (IRO) üyesidir.[5] Yurtdışında Yunanistan, Tayvan, Mozambik, Hindistan, İran, Pakistan, Haiti ve Japonya'daki afetlerde görev almıştır.
